Ülser Bakterisi, ülser bakterisinin adı "helicobacter pylori" olup tüm ülserlerin asıl nedenidir. 1982 yılında Marshall ve Warren isimli iki bilim adamı bu bakteriyi araştırarak bu bakterinin mide hastalıkları ile alakasını ortaya koymuş ve Nobel ödülü almışlardır. Dünya nüfusuna bakıldığında %50'den fazla kişi helicobacter ülser bakterisi ile enfekte olmuş durumdadır.
Ülser bakterisi çocukluk çağında enfekte olur ve kişinin yaşamı boyunca midenin mukozasında yaşamını sürdürür.
Ülser bakterisinin toplumlarda oluşma durumuna bakıldığında daha çok sosyo-ekonomik bakımdan zayıf, geri kalmış ve beslenme alışkanlıkları yani dengeli ve yeterli beslenmeden uzak toplumlarda daha çok görüldüğü saptanmıştır.
Ülser bakterisi ile enfekte olmuş bir kişide gastrit görülme olasılığı %100 dür. Kanamalı ülser riski de %15 civarlarındadır. Dünya üzerinde her yıl bir milyon civarında insan ülser bakterisinden dolayı yaşamını yitirmektedir. Şimdi bu bakteriye daha detaylı olarak göz atalım.
Ülser bakterisi nedir?
Yapılan detaylı araştırmalara rağmen ülser bakterisinin doğal kaynağı bulunamamıştır. Neden dolayı bulaştığı da kesin sonuçlara dayanmamaktadır. Ülser bakterisi için uygulanmakta olan ideal bir tedavi şekli de yoktur. Çünkü bu bakteri antibiyotiklere karşı direnç üreten bir bakteridir. Ülser bakterisi yapılan araştırmalarda sadece insan da ve birkaç tür maymunda saptanmıştır.
Ülser bakterisi küçük, spiral şeklinde, kıvrımlı ve hareket özelliğine sahip bir bakteri türüdür.
Mikro-aerofilik bir ortamda 37 derecede ürer. Ülser bakterisinin biyokimyasal özellikleri değişmemesine rağmen, gelişen nokta mutasyonlar nedeni ile değişim gösterebilmektedir. Bu durumda hastalığın tedavisinde antibiyotik direncini ortaya çıkarmaktadır. Bakteriler kadın ve erkek bireylerde değişim göstermemektedir.
Ülser bakterisinin bazı ırklarda diğer ırklara göre daha fazla saptanması genetik özelliği ortaya koymaktadır. Ülkemizde yetişkin bireylerde %85-90 civarında prevalans görülmektedir.
Ülser bakterisi olan kişilerin çoğunluğunda gastrit oluşmasına rağmen sadece belli bir kısmında peptik ülser ve mide kanserine rastlanılmaktadır. Bu da kişinin genetik özellikleri, zararlı alışkanlıkları, beslenme faktörü ve vitamin eksiklikleri ile ilişkilendirilmektedir.
Ülser bakterisinin doğal yaşam alanı mide mukozasıdır. Fakat gastrik mukoza ve metaplazi ya da duedonum, özafagus, gibi gastrointestinal sistemin herhangi bir yerine de yerleşebilir. Mide mukozası yoğun asidik ortamı nedeni ile bakterilere karşı son derece korunaklıdır. Ülser bakterisi aside karşı oldukça duyarlıdır fakat mide mukozasında asidin daha düşük olduğu yer olan antrum bölgesini seçer ve burada yaşamını sürdürür.
Viral enfeksiyonlarda ve ateşli hastalıklarda midenin asit sekresyonu azaldığından ülser bakterisi böyle durumlarda hemen mideye yerleşir. Ayrıca ülser bakterisi kendi fizyolojisinde bulunan birtakım faktörlerin etkisi ile asidik ortama hemen uyum sağlayabilme özelliğine sahiptir. Ülser bakterisi hareketli olması sebebi ile ve üreaz aktivitesine sahip olması nedeni ile asitli ortamdan kurtulur. Üreaz enzimi sayesinde asidi parçalayarak, amonyak ve karbondioksite dönüştürür. Amonyak ise asitli ortamda amonyuma dönüştüğünden dolayı, mide mukozasında canlılığını sürdürür. Ülser bakterisi spiral yapısı ve kamçısı sayesinde mide içerisinde yüzebilir ve mide epiteline tutunabilir.
